Доживотни затворски казни изрече денеска Основниот кривичен суд – Скопје за Љупчо Палевски-Палчо, Велибор Манев, Боре Видевски и Влатко Кешишев, прогласувајќи ги за виновни за кривичните дела грабнување и свирепо убиство на 14-годишната Вања Ѓорчевска и 74-годишниот Панче Жежовски. Истовремено, таткото на Вања, Александар Ѓорчевски, кој беше обвинет за помагање во грабнувањето, беше ослободен од обвинението поради недостиг на докази. Оваа пресуда става правен крај на случајот што ја потресе македонската и регионалната јавност кон крајот на 2023 година, оставајќи длабоки општествени лузни и отворајќи прашања за мотивите и безбедноста.
Хронологија монструозните злосторства
Случајот започна со исчезнувањето на пензионерот Панче Жежовски од Велес на 22 ноември 2023 година, а потоа и на малолетната Вања Ѓорчевска од Скопје на 27 ноември 2023 година. На 3 декември 2023 година, безживотните тела на двете жртви беа пронајдени закопани во околината на Велес и Скопје.
Истрагата брзо доведе до група осомничени. Според обвинението, мотивот бил користољубие. Групата, предводена од Љупчо Палевски, го грабнала Панче Жежовски за да му го одземе возилото „Цитроен“, кое подоцна било искористено за грабнувањето на Вања. Целта на грабнувањето на Вања била да се изнудат пари од нејзината мајка, која неодамна продала стан. Според обвинителството и признанијата на дел од обвинетите во истрагата, Вања била грабната во влезот на зградата каде што живеела, по што била врзана, ставена во вреќа за спиење и однесена во атарот на скопското село Бразда, каде што била убиена истиот ден, само неколку часа по грабнувањето. Палевски, според сведочењата на соучесниците, бил директниот извршител на двете убиства со пиштол.
По извршувањето на злосторствата, првоосомничениот Љупчо Палевски успеа да избега од државата на 30 ноември, патувајќи преку Србија за Бугарија, а потоа во Турција. Тој беше уапсен на 5 декември 2023 година во турскиот град Баликесир по меѓународна потерница и екстрадиран во Македонија во мај 2024 година.
Судскиот процес, кој траеше речиси десет месеци, беше исполнет со драматични сведоштва и голем медиумски интерес. Обвинителството побара најстрога, доживотна казна затвор за четворицата обвинети, наведувајќи дека не постојат олеснителни околности со оглед на бруталноста на делата и фактот што сите се возрасни лица и родители. Одбраната, пак, во завршните зборови побара ослободителни пресуди, тврдејќи дека Обвинителството не понудило доволно докази.
Клучен и најконтроверзен дел од случајот беше улогата на таткото на Вања, Александар Ѓорчевски. Тој беше обвинет дека им помогнал на киднаперите давајќи им информации за движењето на неговата ќерка. Ова обвинение се засноваше на исказите на другите обвинети. Сепак, во текот на судењето, неговата одбрана, предводена од адвокатот Владимир Туфегџиќ, тврдеше дека обвинението е неосновано и дека Александар е жртва во целиот случај, исто како и остатокот од семејството. Судот на крајот го ослободи од обвинение, заклучувајќи дека Јавното обвинителство не успеало да докаже вина надвор од разумно сомневање. И покрај пресудата, некои прашања остануваат отворени, пред сѐ, зошто жртвата била убиена толку брзо по грабнувањето, без воопшто да се направи обид за барање откуп. Оваа нелогичност остава простор за сомнеж дека вистинскиот мотив можеби е покомплексен од чистото користољубие.
Траумата и чувството на несигурност остануваат
Првообвинетиот Љупчо Палевски-Палчо е личност со контроверзна биографија, која се движи од градежен бизнисмен и поранешен претседател на градската организација на СДСМ, до сопственик на медиуми и основач на радикалната десничарска партија „Десна“. Неговите соработници во злосторството, Велибор Манев, Влатко Кешишев и Боре Видевски, биле поврзани со него преку оваа партија. Политичкиот активизам на Палевски, кој во последните години се карактеризираше со ширење теории на заговор и националистички пораки, создаде слика на опскурен политички лик.
Случајот предизвика огромен шок и страв во македонското општество, отворајќи дебата за безбедноста на децата и ефикасноста на институциите. Иако случајот доби релативно брза завршница во судницата, сепак, траумата и чувството на несигурност остануваат. Епилогот во судницата е само еден чекор во долготрајниот процес на заздравување на заедницата од последиците на овој грозоморен чин.
